LS5/9, BBC'nin kendi kullanımı için 1980'li yılların başlarında tasarlamış olduğu efsane monitör. Profesyonel Audio konusunda 20 yıldır faaliyet gösteren Graham Audio bu hoparlörü, aslına sadık kalarak baştan yaratmak hedefiyle yeni bir oluşum içine girmiş. O dönemin BBC mühendislerinden Spencer Hughes'un kendisi gibi aynı konuda çalışan mühendis oğlu Derek Hughes ile anlaşarak yola çıkmışlar. Sonlandırılmış proje BBC'ye yollanıp test ettirilmiş ve onay alınır alınmaz BBC Lisansı ile satışa sunulmuş.
BBC Monitörü nedir ve neden önemlidir?
Çok iyi bilindiği gibi, BBC, yayın ve kayıt kalitesi ile ün kazanmış, İngilizlerin medar-ı iftiharı köklü kuruluş. İngiltere'nin muhtelif bölgelerinde kayıt stüdyoları var. Kayıt stüdyosuyla mastering stüdyosunun farklı mekanlar olduğu durumlarda ses mühendislerinin doğru karar verebilmeleri, nötr, doğal, tüm nüansları yansıtabilen ve sahne bilgilerini doğru aktaran bir hoparlör kullanımını zorunlu kılıyor. BBC için tını doğruluğu kadar, farklı insan seslerinin tanınabilmesi ve ayrıştırılabilmesi de diğer önemli kriterler. Bu kriterlere uyan hoparlörler oluşturabilmek için bir mühendislik departmanı kurmuşlar ve birçok efsane tasarıma imza atmışlar. Farklı firmalar tarafından üretilen küçük monitör LS3/5a modeli ile daha büyük boyutlu LS5/8, LS5/9 önemli projeleri arasında yer alıyor.
Graham, ilk olarak mid/bas ünitesini tekrar hayata geçirmekle işe başlamış. Orijinal hoparlörlerde, şu anda üretimde olmayan, Rogers'ın üniteleri kullanılmaktaymış. Bu yüzden elde kalan birkaç örnek ve proje notları esas alınarak Volt firmasına bir örnek sipariş edilmiş. Derek Hughes ile yapıtıkları çalışmalar sonucunda, orijinalinde olduğu gibi polipropilen koni malzemesi olan ve sonucundan çok memnun kaldıkları bir ünite oluşmuş.
Tiz ünitede şansları daha yaver gitmiş. Orijinal hoparlörde kullanılan 34mm yumuşak kubbeli Audax marka tiz ünitenin üretimi devam etmekteymiş. BBC'nin zamanında yumuşak kubbeyi korumak için yapmış olduğu delikli ızgara yeni hoparlörde de aynen korunmuş.
Bu iki üniteyi bir araya getirmek için Derek Hughes oldukça sofistike bir crossover devresi tasarlamış. Bu devrenin sıfırdan tasarlanmasının nedeni yeni bir mid/bas ünitesi kullanılması ve tiz ünitenin az da olsa (orijinaline göre) değişime uğramasıymış. Bu devre, düşük frekansları mid/bas ünitesine ve yüksek frekansları da tiz üniteye yönlendirmenin dışında ünitelerin frekans eğrilerini gözeterek doğru tonal dengenin oluşumunu da sağlıyor.